Intervista | Għalissa l-privatizzazjoni tal-Airmalta fuq l-ixkaffa

L-AirMalta, il-linja nazzjonali ta’ pajjiżna, għal numru ta’ snin għaddiet minn burraxka li ħafna ħasbu li mhux se ssalva minnha. Bejn il-kompetizzjoni ħarxa mil-low cost airlines, primarjament Ryanair u Easyjet, kif ukoll ir-realtajiet u anke l-iżbalji li saru fil-kumpanija stess, ħafna ħasbu illi l-ħajja tal-Airmalta kienet waħda qasira.

Illum wieħed jista’ jgħid li l-previżjonijiet huma xi ftit differenti u hemm ammont ta’ ottimiżmu kawt ħafna, illi l-agħar, issa għadda. Anke jekk sal-bieraħ stess tħabbar illi l-kontrolluri se jkunu qed jaraw x’azzjoni jistgħu jieħdu, jidher illi l-AirMalta xorta qed issir għażla viabbli, bi prezzijiet iktar realistiċi u għall-but tal-ħafna.

Ekonomikament, l-AirMalta hija parti importanti mis-sinsla tal-pajjiż u kontributur ewlieni għas-suq turistiku. Politikament, tista’ tkun l-aktar ħaġa importanti li l-Ministru Konrad Mizzi jkun għamel, wara t-titjib fl-Enemalta. Probabilment għal Mizzi l-AirMalta hija l-opportunità tad-deheb, biex ħafna mill-kritika lejh titmewwet u juri l-aħjar kapaċitajiet tiegħu.

Fid-dawl tal-aħħar riżultati pożittivi għal-linja nazzjonali tal-ajru, il-gazzetta ILLUM intervistat liċ-Chairman tal-linja nazzjonali u staqsietu dwar kif inkiseb is-suċċess, x’hemm lest għall-futur u jekk wara kollox il-Ministru Konrad Mizzi għamilx differenza fl-istrateġija ta’ din il-kumpanija.

1. L-Airmalta ħabbret żidiet qawwijin fin-numru ta’ passiġġieri li u użaw is-servizzi tagħha f’Mejju u Ġunju li għaddew imqabbel mas-sena 2017. Dawn iċ-ċifri kif jikkumparaw man-numri ta’ passiġġieri fis-snin ta’ qabel? 

In-numru ta’ passiġġieri qiegħed kontinwament jiżdied. Min 1.5 miljun passiġġieri fis-sena finanzjarja 2016/2017 żidna għall-1.7 miljun fis sena ta’ wara.

Din is-sena qegħdin naraw titjib f’dawn il-figuri bi tkabbir ta’ 42% fix-xahar ta’ Ġunju komparat mal-istess perjodu s-sena ta’ qabel.

2. Kieku kellek tgħid liema inizjattiva, jew inizjattivi qed ikunu l-aktar importanti biex l-Airmalta tikseb dawn ir-riżultati, liema ssemmi? Għaliex?

Bla dubju l-istrateġija tagħna ta’ tkabbir qed tiġġenera dawn ir-riżultati. Fl-aħħar sena ftaħna total ta’ 21 rotta. Tlieta min dawn huma rotot ma jibdewx minn Malta fejn qed noperaw bejn Katanja u Londra Southend, Calgiari u Londra Southend u bejn Katanja u Vjenna. Biż-żieda ta’ dawn ir-rotot ġodda erġajna ftaħna swieq ġodda għal Malta u għall-AirMalta fosthom il-Marokk, il-Portugall u Spanja. Fil-fatt il-kumpanija  kienet ilha bosta snin ma topera lejhom. Kabbarna l-flotta wkoll minn 8 għal 10 ajruplani fejn anka ġibna ajruplan ġdid fjamant tat-tip Airbus A320neo.

Dan għax nemmnu li l-futur għall-Air Malta hu t-tkabbir. Għalhekk nedejna diversi rotot ġodda u kabbarna l-flotta. Hekk biss nistgħu nirnexxu

3. Meta ngħidu li l-Airmalta kkontribwiet għan-nofs taż-żidiet tal-passiġġieri li ġejjin Malta, minn liema destinazzjonijiet qed ngħidu li ġejjin dawn it-turisti/passiġġieri?

Dawn ġejjin minn diversi pajjiżi. Kif semmejna din is-sena ftaħna numru ta’ rotot ġodda għal total ta’ 36 rotta. In-numru ta’ seats ġodda li qed noffru huwa ta’ aktar minn 30% u għalhekk hu ta’ sodisfazzjon kbir għalina li l-AirMalta din is-sena hija l-mutur ewlieni tat-tkabbir ta’ turisti lejn u minn Malta.

4. Meta int stqarrejt li l-kumpanija se ‘tkompli l-proċess tar-rinovazzjoni tal-flotta’ għal xiex kont qed tirreferi? Iktar ajruplani ġodda? Jekk iva, hemm xi żmien partikolari meta se nkunu qed naraw dawn l-ajruplani ġodda?

Iva, bdejna proċess ta’ tibdil tal-flotta fuq medda ta’ snin. Diġà biddilna żewġ ajruplani fl-aħħar sena. Flimkien max-shareholders u mal-bord tad-diretturi ħadna deċiżjoni li sas-sena d-dieħla ser jkollna żewġ ajruplani ġodda wkoll tat-tip Airbus A320neo li ser jieħdu post ajruplani li għandhom ’il fuq minn 13-il sena. Kuntenti ħafna b’dan it-tip ta’ ajruplan li bih mhux biss qed inkunu aktar effiċjenti u nnaqqsu tniġġis imma wkoll qed niffrankaw madwar 17% fi fjuwil. Dan l-ajruplan, filwaqt li hu aktar komdu għall-klijenti tagħna, huwa wkoll ħafna aktar silenzjuż.

5. Kif tikkumpara s-sitwazzjoni b’mod ġenerali tal-Airmalta llum ma’ dik ta’ madwar sitt snin ilu? Il-kumpanija nistgħu ngħidu li qabdet it-triq finali tal-fejqan?

Sitt snin ilu l-AirMalta kienet għaddejja minn proċess ta’ ristrutturar maqbul mal-Unjoni Ewropea u li kien mibdi taħt amministrazzjoni preċedenti.

Dan il-proċess issa għaddejnieh.

Charles Mangion

Illum l-istrateġija tal-AirMalta hija bbażata fuq tkabbir, penetrazzjoni akbar fis-suq u ‘customer centricity’. Barra minn hekk qed jsir investiment qawwi fit-tiġdid tal-flotta, l-operat, u fl-informatika sabiex noħolqu viżibilità aktar qawwija għall-kumpanija, aċċessibilità faċli għall-klijenti kif ukoll għas-sales force ta’ Malta u ta’ barra minn Malta.

Fix-xhur li ġejjin nħabbru r-riżultati finanzjarji.

6. Sas-sena l-oħra kien żvelat kif l-kumpanija AirMalta rat tnaqqis ta’ 8.1% fis-sehem tas-suq lokali, filwaqt li Ryanair rat żieda ta’ 37%. Din ix-xejra dawwartuha? Jekk iva, kif? L-AirMalta se tibqa’ l-linja bl-akbar sehem tas-suq lokali?

Iva, sena ilu konna qed nesperjenzaw tnaqqis ta’ passiġġieri. Illum kif għadna li ħabbarna qed nerġgħu naraw tkabbir sostanzjali għall-AirMalta. Dan għax nemmu li l-futur għall-AirMalta hu t-tkabbir. Għalhekk nedejna diversi rotot ġodda u kabbarna l-flotta. Hekk biss nistgħu nirnexxu.

 7. Sar ħafna storbju dwar l-ikel ‘on board’. Kemm se tiffranka fi flus il-kumpanija bit-twaqqif  tas-servizz li kien jingħata b’xejn?

Din mhix kwistjoni ta’ flus imma ta’ servizz u kwalità. Illum il-klijenti jippreferu l-għażla u l-kwalità u dak hu li ppruvajna nintroduċu.

Nemmen li llum, wara li nedejna s-servizz il-ġdid abbord l-AirMalta s-servizz tjieb. Irċevejna ħafna kummenti pożittivi mingħand il-klijenti tagħna u mill-ammont li qed inbigħu jidher li għamilna pass ’il quddiem.

Mhux ser nieqfu hawn.

Qed naħdmu wkoll fuq titjib fis-servizz tal-Business Class fejn ser inbiddlu wkoll il-menù abbord u ser noffru servizz aħjar f’din il-klassi. Qed nimmiraw li nniedu dan is-servizz fix-xitwa li ġejja.

Dan huwa parti minn proċess kollu ta’ customer centricity.

8. Wara li n-negozjati mal-Alitalia kienu waqgħu, il-linja tal-ajru nazzjonali tinsab f’diskussjonijiet ma’ kumpaniji oħrajn biex ikun hemm xi forma ta’ privatizzazzjoni tal-kumpanija? Jekk iva, ma’ min? Jekk le, għaliex?

Għalissa qed niffukaw l-isforzi tagħna kollha sabiex inġibu l-AirMalta fuq saqajha u nifirxu u nkabbru n-network tagħna mal-Mediterran kollu sabiex insiru il-linja tal-ajru tal-Mediterran. Pjan ambizzjuż li nemmnu li huwa neċessarju sabiex inkabbru u nsaħħu l-kumpanija.

9.  Fl-2017, kien hemm bidla Ministerjali bil-portafoll tal-AirMalta jaqa’ taħt il-Ministru Konrad Mizzi. Liema kienu dawk il-bidliet strateġiċi li għamlet il-kumpanija ma’ din il-bidla u xi frott ħalliet? 

Wara li spiċċaw in-negozjati mal-Alitalia l-kumpanija, kif diġà spjegajt, varat strateġija ta’ tkabbir intiż li tgħejnha tieqaf fuq saqajha.

Il-Ministru Mizzi jagħti appoġġ sħiħ u attenzjoni partikolari lill-kumpanija AirMalta li taqa’ taħt id-dekasteru tiegħu. Minn hawn nixtieq nirringrazzjah tal-fiduċja li wera fija u tas-sostenn kontinwu tiegħu.

B’din il-bidla radikali qed naħdmu lejn viżjoni ġdida għal Linja Nazzjonali. Viżjoni li nkabbru l-operat, in-numru ta’ passiġġieri, nidħlu fi swieq ġodda u nespandi sabiex kemm il-kumpanijna kif ukoll l-impjegati kollha tagħha jkollhom futur.

L-indikazzjonijiet huma tajbin u kif ħabbarna din is-sena qed naraw tkabbir sostanzjali fin-numru tal-passiġġieri

Il-policy tal-Gvern hi li niżviluppaw l-AirMalta bħala l-linja tal-ajru tal-Mediterran b’hubs fuq gżejjer bħal Sqallija u Sardignia. 

Qegħdin nistudjaw ukoll konettività mal-Afrika.

L-AirMalta għandha rwol soċjali għall-Maltin u dan ser inżommuh. Il-kumpanija għandha valur strateġiku vitali għall-ekonomija Maltija.

Għalhekk għandna nipproteġuha u nkabbruha.

Minn hawnhekk nixtieq nirringrazzja lis-sur Joe Galea li ser iħalli l-kumpanija wara sentejn jmexxi l-AirMalta bħala Acting CEO f’perjodu ta’ tranżizzjoni li ma kienx faċli.

Nixtieq nieħu l-opportunità wkoll sabiex nawgura kull suċċess lil Kaptan Clifford Chetcuti li ser jingħaqad magħna u jieħu f’idejh ir-rwol ta’ Kap Eżekuttiv mill-1 ta’ Settembru.

10. Hemm xi rotot li mhux sejrin tajjeb u allura l-AirMalta beħsiebha twaqqafhom? Jekk iva, liema u meta?

Il-maġġoranza tar-rotot li ftaħna sejrin tajjeb. Imma mhux kollha. Dan normali.

Kontinwament nanalizzaw ir-rotot u naraw kif nistgħu nkabbruhom. Jekk naraw li rotta partikolari mhux qed taħdem noperaw it-titjiriet tagħna fuq rotot fejn irendu aktar. Dan hu proċess normali u importantissimu fil-qasam tan-network planning ta’ kull kumpanija inkluża l-AirMalta.

11.Hemm xi rotot ġodda li l-AirMalta qed tippjana li tibda? Jekk iva, liema u meta?

Qed nistuddjaw ħafna rotot u għalissa hu prematur li nikkumenta. L-istudji għadhom għaddejjin.

12. X’inhuma l-previżjonijiet għal din is-sena kollha  f’termini ta’ profitti/telf u ta’ passiġġieri?

Fi ftit xhur oħra, wara li l-awdituri tagħna janalizzaw ir-riżultat għas-sena finanzjarja 2017/8 inħabbruhom. L-indikazzjonijiet huma tajbin u kif ħabbarna din is-sena qed naraw tkabbir sostanzjali fin-numru tal-passiġġieri.

Dan jrid jissarraf ukoll f’yields aħjar għall-kumpanija.

Minn hawn nixtieq nirringrazzja l-istaff kollu tal-AirMalta kemm dawk fl-uffiċini kif ukoll dawk kollha li jaħdmu fil-qasam tal-operat għax-xogħol tagħhom. Nemmen li bl-impenn tagħhom flimkien mal-amministrazzjoni nerġgħu naraw din il-kumpanija tikber u titpoġġa mill-ġdid fuq sisien sodi għal ġid tat-turiżmu u l-ekonomija tal-Gżejjer Maltin.

L-aħħar u mhux l-inqas nappella għal koperazzjoni ta’ kulħadd għax konvint li bħala tim wieħed kapaċi nibnu l-AirMalta f’kumpanija nazzjonali li kull wieħed minnha jkun kbira biha.