Il-Kunsill Reġjonali ta’ Għawdex, li jirrappreżenta 14-il kunsill lokali, ħareġ sejħa urġenti għal intervent dwar l-applikazzjoni tal-ippjanar PA/00570/21, approvata fid-9 ta’ Novembru, 2023, għall-Ggantija Heights, Triq il-Parsott, ix-Xagħra.
Il-kunsill jenfasizza l-ħtieġa ta’ valutazzjoni tal-impatt kumulattiv, li tindirizza l-impatt kollettiv potenzjali tal-iżviluppi kollha fiż-żona buffer tat-Tempji tal-Ġgantija.
Jqum tħassib hekk kif l-applikazzjoni, flimkien ma’ sitta oħra fl-istess żona, potenzjalment toħloq riskju għas-sit ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO, it-Tempji tal-Ġgantija. Il-kunsill jirrimarka li dawn l-iżviluppi, mingħajr valutazzjoni tal-impatt kumulattiv, jistgħu kollettivament jagħmlu ħsara lis-sinifikat ambjentali u kulturali taż-żona.
It-tħassib ewlieni jinkludi blokka ta’ 22 appartament proposta li thedded il-veduta u li potenzjalment ikollha impatt fuq l-istatus tas-sit tal-UNESCO. Il-kunsill jwissi li dawn l-iżviluppi, jekk ma jiġux ikkontrollati, jistgħu jwasslu għat-tneħħija tat-tempji Maltin kollha mil-Lista tal-Wirt Dinji tal-UNESCO.
Il-Kunsill Reġjonali ta’ Għawdex saħaq fi stqarrija stampa li “minħabba dak kollu li ġie nnutat, l-Awtorità tal-Ippjanar kellha tirrifjuta dak propost minħabba l-ħsara permanenti li se tagħmel lil wieħed mill-aktar sit arkeoloġiku għażiż. Ir-riżultat ta’ din l-applikazzjoni ta' ppjanar se jkollu impatt fuq is-sinifikat u l-valur ta’ siti storiċi u arkeoloġiċi oħra u siti monumentali storiċi.”
Il-Kunsill Reġjonali ta’ Għawdex iqajjem oġġezzjonijiet speċifiċi għal diversi raġunijiet:
Il-prossimità lejn is-sit arkeoloġiku hekk kif l-iżvilupp propost huwa inqas minn 200 metru mit-Tempji tal-Ġgantija, li jikser iż-żona ta’ buffer deskritta fl-Avviż tal-Gvern 853/10.
Ksur tal-att dwar il-Wirt Kulturali, hekk kif l-applikazzjoni allegatament tinjora l-Att dwar il-Wirt Kulturali, u tikser il-prinċipji stabbiliti mis-Sovrintendenza tal-Wirt Kulturali. Id-dfin potenzjali ta’ fdalijiet arkeoloġiċi mhux skoperti jqajjem tħassib dwar ħsara irriversibbli lill-wirt kulturali.
Ksur ta’ pjanijiet lokali ta’ Għawdex u Kemmuna, li jfittex li jippreserva l-karatteristiċi kulturali u ekoloġiċi tar-reġjun. Il-Kunsill isostni li l-iżvilupp jonqos milli jilħaq diversi kriterji deskritti fil-Pjan Lokali.
Injorar għall-għanijiet ambjentali, hekk kif il-kunsill sostna li l-applikazzjoni tikkontradixxi l-Pjan Strateġiku tal-2015 għall-Ambjent u l-Iżvilupp, speċifikament objettivi relatati mas-salvagwardja tal-bijodiversità, il-wirt kulturali, u l-kontroll tal-attivitajiet li jkollhom impatt fuq il-wirt kulturali.
Negliġenza tar-regolamenti tal-ippjanar, li l-iżvilupp propost allegatament jinjora l-Politika 1.2G tal-Politika Rurali u l-Gwida tad-Disinn tal-2014, li tisħaq il-protezzjoni taż-żoni protetti u r-rifjut tal-iżviluppi li jikkawżaw impatti negattivi.
L-iżvilupp jikkontradixxi l-istrateġija ta' żvilupp reġjonali, u jinsab f'kunflitt hekk kif suppost għandu jiġi protett u titjieb il-bijodiversità, wirt naturali, tradizzjonali u storiku.
Il-Kunsill Reġjonali ta’ Għawdex jenfasizza l-importanza li ssir valutazzjoni mill-ġdid tal-applikazzjoni approvata, flimkien ma’ patrimonju ieħor u valutazzjonijiet tal-impatt kumulattiv. Is-sejħa għall-aderenza mal-linji gwida tal-UNESCO u r-responsabbiltajiet ta’ Malta taħt il-Konvenzjoni tal-Wirt Dinji hija kruċjali biex jiġu salvagwardjati l-wirt għani u l-istorja tar-reġjun.
