'Jekk se nabbużaw mil-libertà li għandna se jkomplu jbatu ħafna nies'

Hekk kif resqin Jum San Valentinu u anke l-jiem tal-Karnival - li minkejja li mhux se jiġi ċċelebrat diġa' qed ikun irrappurtat negozju qawwi lejn farmhouses f'Għawdex - kemm il-Viċi President tal-Kamra tan-Negozji Żgħar u Medji Philip Fenech, kif ukoll il-Kap Eżekuttiv tal-Assoċjazzjoni Maltija għal-Lukandi u Ristoranti (MHRA) Andrew Agius Muscat appelaw mal-ILLUM għar-responsabilità, jekk il-poplu jrid li joħroġ mill-pandemija u ma jerġgħux jiżdiedu l-każi, kif ġara fl-aħħar ġimagħtejn.  

Fl-aħħar ġimgħat Malta esperjenzat numri rekord ta' Covid-19, bin-numri saħansitra jaqbżu l-240 f'24 siegħa, nhar id-9 ta' Jannar. 

Fenech fakkar li llum qed jitħallas il-prezz tal-parties privati li saru fil-jiem tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena u sostna illi minħabba dan ma jagħmilx sens li joħroġu għalissa l-vouchers tal-€100 mwiegħdin mill-Gvern.  "Jekk noħorġu l-vouchers bħalissa nkunu qegħdin biss nikkumplikaw l-affarijiet." 

Fenech insista li għalhekk huwa importanti li ma jkunux ripetuti l-istess żbalji.  "Ma jistax ikun li nofs il-popolazzjoni toqgħod gwardjan tan-nofs l-ieħor.  Il-pulizija ma jistgħux ikunu kullimkien u kif nafu jwieġbu biss għal rapporti li jsirulhom," fakkar Fenech.  "Din hija kwistjoni ta' realizzazzjoni u nispera li kulħadd irrealizza li huwa kruċjali li ma nirrepetux l-istess żbalji!" 

Intant Agius Muscat qal li l-messaġġ tal-MHRA huwa ċar, "kunu responsabbli.  Il-fatt li għandna l-libertà ma jfissirx li nkunu irresponsabbli.  Jekk nabbużaw mil-libertà se jkun hawn min ibati, min jitlef xogħolu, jimrad jew saħansitra jmut."  

Huwa temm jgħid li anke min jopera jeħtieġ josserva l-protokolli, "inkella nkunu qed nisparaw f'saqajna." 

Dwar il-programm ta' għoti ta' vaċċin Agius Muscat qal illi l-MHRA tinsab sodisfatta u jfakkar li hemm pajjiżi kbar li għadhom lanqas biss bdew ilaqqmu lill-poplu filwaqt li pajjiżi oħrajn lanqas biss jafu meta se jibdew. 

Dwar il-vouchers il-Kap Eżekuttiv tal-MHRA qal illi l-assoċjazzjoni qed tħares lejn id-data tal-15 ta' Frar - jew ġranet viċin - bħala mira ta' meta dawn jistgħu jinħarġu.  

'Hemm stakeholders li huma iddisprati bħalissa' 

Fenech jispjega illi bħalissa hemm stakeholders li jinsabu "iddisprati" l-aktar minħabba l-kirjiet u l-fatt li hemm sidien li baqgħu ma biddlux il-kirja minkejja li n-negozju huwa magħluq.  

"Kuljum iċemplu jistaqsuni x'se jiġri.  Pero' fil-verità anke s-sidien huma ddisprati għax dawn jaf jaraw id-dħul minn dik il-kirja tispiċċalhom - dan hemm min ikun pensjonant u jgħix fuq dik il-kirja, per eżempju," ikompli jispjega Fenech.  

Huwa qal illi s-sentiment fost negozji huwa differenti, b'uħud li qed jilqgħu għall-pandemija jew jilqgħu tajjeb, b'oħrajn saħansitra sejrin tajjeb u diversi negozji oħrajn li qed jiġġebbdu bil-kbir.  "Ma ninsewx li uħud minn negozji li qed nitkellmu dwarhom hawnhekk ilhom magħluqin minn Awwissu.  Mhux ċajta!" spjega.  

Mistoqsi jekk is-settur hux qed jara li sa Mejju se nkunu business as usual, Fenech indika li jekk mhux normaltà, is-sentiment huwa li sa dak iż-żmien il-pajjiż ikun qabad it-triq għall-irkupru.  

"Filwaqt illi l-istrateġija hija li sar-Rebbiegħa l-persuni vulnerabbli jkunu ħadu l-vaċċin, l-istess ikun qed iseħħ fis-swieq ewlenin ta' Malta:  Il-Ġermanja, Franza, Spanja, ir-Renju Unit u l-Italja.  Dan ifisser li kollox ma' kollox nistennew ċaqlieq f'dak iż-żmien, anke permezz taċ-ċertifikazzjoni li tippermetti vaganzi, ladarba persuna tkun ġiet imlaqqma.  

Temm jispjega illi jinħass li wara sena ta' restrizzjonijiet ħafna se jiżvogaw permezz ta' safra u allura dan jimbutta lis-settur.  Philip Fenech fakkar għalhekk fl-importanza li l-pajjiż ikun ippreparat.