Applikazzjoni ġdida għal blokka ta’ ħames sulari u disat appartamenti b’pixxina fuq il-bejt ġiet ippreżentata mill-proprjetarju tal-art, Brian Azzopardi, f’Triq il-Kappella Medjevali, biswit triq kontroversjali mibnija minn Infrastructure Malta tliet snin ilu.
Il-biċċa l-kbira tas-sit, li bħalissa jikkonsisti f’art agrikola, tinsab viċin żona afforestata. Minkejja dan, fl-applikazzjoni l-proponent iddikjara li ebda siġra ma se tiġi mqaċċta.
Din l-applikazzjoni hija t-tieni waħda li ġiet ippreżentata minn mindu nbniet it-triq fl-2021. Dak iż-żmien, Moviment Graffitti wissa li din it-triq kienet se twitti t-triq għal aktar żvilupp fl-inħawi tal-kappella storika. Madankollu, Infrastructure Malta kienet sostniet li t-triq kienet meħtieġa biex tipprovdi aċċess għal vetturi tal-emerġenza u tal-ħruq tan-nar.
L-ewwel applikazzjoni għal blokka ta’ appartamenti kienet ġiet ippreżentata f’Ottubru 2023 minn Angelica Stafrace. Kienet ukoll saret kritika minn għaqdiet ambjentali dwar l-impatt fuq il-kappella u l-inħawi tagħha.
F’Awwissu li għadda, is-Superintendence for Cultural Heritage (SCH) oġġezzjonat għall-applikazzjoni ta’ Stafrace, billi qalet li l-iżvilupp kien se jkollu impatt ħażin fuq il-kappella medjevali ta’ Santa Duminka, li tgawdi protezzjoni ta’ Grad 1. Madankollu, is-SCH ħalla miftuħa l-possibbiltà għal żvilupp li ma jaqbiżx tliet sulari mingħajr livell ta’ attika. Għal issa, l-applikazzjoni ta’ Stafrace tinsab sospiża.
### Il-kuntest tal-iżvilupp
It-tnejn li huma, il-proġetti proposti jinsabu fiż-żona ta’ buffer tal-kappella ta’ Santa Duminka, b’distanza ta’ bejn 17 u 26 metru minnha. Qabel il-bini tat-triq fl-2021, iż-żona kienet diffiċli biex tiġi żviluppata minħabba nuqqas ta’ aċċess.
Huwa stmat li x-xogħlijiet fuq it-triq saru mingħajr permessi ta’ ippjanar, peress li kienet diġà inkluża fil-pjan lokali mill-1960 u kienet koperta minn avviż legali tal-2008 li jeżenta korpi statali mill-ħtieġa ta’ permessi għall-iżvilupp ta’ toroq skemati.
### Impatt fuq l-ambjent u l-patrimonju storiku
L-applikazzjonijiet għadhom qed iqajmu diskussjoni dwar kif żvilupp bħal dan jista’ jaffettwa mhux biss il-patrimonju kulturali imma wkoll il-karattru ambjentali tal-inħawi. Moviment ambjentali qed jitolbu lil awtoritajiet relevanti biex jipproteġu dan is-sit storiku u ż-żoni rurali ta’ madwaru.
