Carmel Cacopardo | Stedina: żommu l-bibien miftuħin

Id-dibattitu pubbliku dwar l-abort qed jitħammeġ bil-minuta. Dan kif sfortunatament wieħed kien jistenna.   

Il-kummenti tal-qassis li ddeskriva lill-kandidata tal-Partit Nazzjonalista Emma Portelli Bonnici bħala xi Hitler, bdew il-ġimgħa! Għalkemm mill-Kurja tal-Arċisqof ordnawlu jneħħi dak li ppubblika fuq il-midja soċjali, il-ħsara saret. Meta ser nitgħallmu nirrispettaw lil xulxin? Għalfejn hi daqshekk diffiċli?  

Il-Partit Laburista hu kawt ħafna. Hu rari ħafna li tisma’ lil xi kelliemi jew kelliema tal-Partit Laburista jesprimu ruħhom dwar l-abort. Huma konxji tal-veduti kuntrastanti dwar l-abort fi ħdan il-partit. Dan, minnu nnifsu hu xi ħaġa tajba għax jista’ jwassal għal diskussjoni matura. It-tmexxija Laburista tal-lum, kif nafu, hi konservattiva bil-bosta dwar is-suġġett avolja fost il-votanti laburisti hemm element progressiv b’veduti opposti għal dan. Dawn jinkludu xi kandidati kif ukoll xi Membri Parlamentari (inkluż MEPs). 

Il-Partit Nazzjonalista, min-naħa l-oħra, jekk wieħed jiżen sew dak li qal Bernard Grech iktar kmieni din il-ġimgħa, għadu ma tgħallem xejn mill-kampanja referendarja ta’ għaxar snin ilu dwar id-divorzju. Jiena nirrispetta l-pożizzjoni politika tal-PN imma għadni ma nistax nifhem kif inhu possibbli li partit politiku kontinwament jipprova jsikket jew jostor lil dawk fost il-membri tiegħu li għandhom fehma differenti minn dik uffiċjali u li għandhom il-kuraġġ li jitkellmu dwarha.  

Li toħnoq id-dibattitu intern qatt ma jagħmel ġid. L-impatt ta’ dan hu wieħed fit-tul u jmur lilhinn minn dak preżentment taħt diskussjoni.  

Kif ġie nnotat f’fora oħra, dak li qal Bernard Grech għandu tifsira waħda: id-dibattitu intern dwar l-abort fil-PN hu issa magħluq u min għandu fehma differenti jista’ jaqbad it-triq it-twila. Dak hu messaġġ ċar daqs il-kristall.  

Fi ħdan ADPD, il-Partit l-Aħdar, f’Mejju li għadda, wara dibattitu intern li ħa tliet snin, ħadna deċiżjoni dwar proposta politika ċara favur id-dekriminalizzazzjoni biex kwalunkwe mara li tagħżel li tagħmel abort ma tkunx soġġetta għal azzjoni kriminali. Nefasizzaw ukoll li l-abort m’għandux ikun normalizzat u għandu jkun limitat għal ċirkustanzi speċifiċi, straordinarji u ċari.  

L-artikli dwar l-abort fil-kodiċi kriminali mhumiex addattati għaż-żmien li qed ngħixu fih. Tfasslu iktar minn 160 sena ilu u jeħtieġu li jkunu aġġornati għas-seklu 21! Jeħtieu li jkunu mfassla mill-ġdid ibbażati skont il-progress fix-xjenza u l-mediċina tul is-snin: progress enormi li sar f’dawn il-160 sena!  

Nidentifikaw tliet ċirkustanzi straordinarji meta l-abort hu ġustifikat, jiġifieri meta l-ħajja tal-mara tkun fil-periklu, meta t-tqala tkun riżultat ta’ vjolenza (stupru jew inċest) inkella meta t-tqala tkun waħda li mhijiex vijabbli.   

Hemm il-ħtieġa urġenti ta’ enfasi dejjem ikbar fuq l-edukazzjoni dwar is-saħħa sesswali u riproduttiva fil-livelli kollha tas-sistema edukattiva. Dan hu nuqqas li jeħtieġ li jkun indirizzat malajr kemm jista’ jkun.  

Hemm min ikkritikana għax jgħid li bqajna lura. Oħrajn ikkritikawna għax qalu li għidna iżżejjed. 

Iċ-ċavetta għal dibattitu dwar l-abort hi l-empatija: l-kapaċità li tifhem u tħoss dak li għaddej minnu ħaddieħor. Hu essenzjali li nisa li jkunu għamlu l-għażla favur abort ma jkunux ippersegwitati. Huma, iktar minn ħaddieħor, jeħtieġu l-protezzjoni tal-istat u dan minħabba l-vulnerabilità tagħhom.  

Bħala riżultat ta’ ħarsien mill-istat, bosta jibdew ifittxu l-għajnuna qabel ma jieħdu deċiżjonijiet diffiċli. Dan iwassal biex insalvaw il-ħajjiet kif ukoll biex ikunu evitati numru ta’ kumplikazzjonijiet mediċi.  

Id-dibattitu dwar l-abort f’Malta huwa sfortunatament ikkaratterizzat minn perjodi twal ta’ skiet segwiti minn perjodi oħra b’tixrid ta’ mibgħeda u kull xorta ta’ insulti.  Dan mhux aċċettabbli.  Il-partiti politiċi għandhom ikunu fuq quddiem biex jinkoraġġixxu dibattitu oġġettiv u matur.  

Waqt li ħaddieħor jagħlaq il-bieb għad-dibattitu u għad-diskussjoni, il-bieb tagħna huwa miftuħ beraħ. Dejjem!