Id-Dritt għall-Kultura: Diskussjonijiet dwar l-aċċess għall-kultura se jittellgħu mill-Kunsill Malti għall-Arti

L-aċċessibilità u d-demokratizzazzjoni tal-kultura huma fost is-suġġetti li se jiġu diskussi waqt simpożju mtella’ mill-Kunsill Malti għall-Arti fis-sebgħa ta’ Ottubru li ġej, liema avveniment se jiddiskuti d-dritt għall-kultura.

Id-Dritt għall-Kultura huwa d-dritt universali u interdependenti li jirreferi għad-dritt ta' kull persuna li tipparteċipa, tikkontribwixxi u tgawdi mill-ħajja kulturali. Dan jinkludi l-libertà ta' individwi u gruppjiet biex jixtru, jipproteġu, iżommu, u jżviluppaw l-identitajiet u t-tradizzjonijiet kulturali differenti tagħhom. Dan jiżgura li kull individwu għandu d-dritt li jżviluppa u jesprimi lilu nnifsu permezz tal-kelma, l-art, l-għarfien, il-valuri u t-twemmin

Dinja li dejjem tinbidel u żminijiet ta’ sfida lkoll jinfluwenzaw lill-kultura bl-istess mod li jinfluwenzaw il-politika tal-kultura. Kriżijiet, spiss, jiġu korelatti ma' esklużjoni ta' persuni marginalizzati. Għaldaqstant, huwa ta' importanza kbira li tiġi protetta d-diversità kulturali, l-aċċessibbiltà kulturali u l-libertà artistika biex jiġi mħares id-dritt għal-kultura ta' kull individwu. Dawn it-temi u aktar huma fost is-suġġetti li se jiġu diskussi f’dan is-simpożju.

Fl-istennija ta’ dan l-avveniment, din il-gazzetta tkellmet mal-Kap tal-Istrateġija fi ħdan il-Kunsill Malti għall-Arti, Adrian Debattista, hekk kif ta ħjiel ta’ x’wieħed jista’ jistenna fit-tieni edizzjoni ta’ dan l-avveniment. Mal-ILLUM, Debattista nnota li hemm numru ta’ kundizzjonijiet soċjali, ekonomiċi u politiċi li kollha jaffettwaw il-mod u l-pass ta’ kif is-settur jista’ jikber u dawn se jkunu uħud mis-suġġetti li se titratta din il-konferenza.

Hawn huwa spjega wkoll li dan l-avveniment għandu l-għan li jservi bħala pjattaforma għad-diskussjoni tal-politika kulturali, hekk kif dawk preżenti se jkollhom iċ-ċans jiddiskutu diversi aspetti li għandhom x’jaqsmu mas-settur artistiku f’pajjiżna.

Fil-fatt, Debattista qal li se tkun qed issir emfasi fuq il-kuntest lokali, fejn mistennija jiġu diskussi l-opportunitajiet u l-isfidi li qed jaffaċċja bħalissa s-settur artistiku Malti. Filwaqt li stqarr li l-kultura ta’ kull pajjiż jew żona madwar id-dinja jgħaddu mill-istess fenomenu, Debattista nnota li f’Malta, l-isfidi għall-kultura għandhom x’jaqsmu fost l-oħrajn mal-bidliet soċjo-demografiċi li qed jesperjenza l-pajjiż fl-aħħar snin.

Dwar dan, Debattista spjega li s-soċjetà Maltija m’għadiex dik li kienet għaxar jew għoxrin sena ilu, hekk kif bħal pajjiżi oħra, il-kultura Maltija mhix waħda omoġenika. Għalhekk, huwa stqarr li meta wieħed jaħseb fuq drittijiet kulturali, hemm bżonn li jkun hemm ħsieb għall-gruppi differenti li jagħmlu parti mis-soċjetà Maltija.

Sfida oħra li wħud raw bħala opportunità għandha x’taqsam mal-pandemija tal-Covid-19. Debattista spjega li meta Malta u d-dinja kienet taħt l-effett tar-restrizzjonijiet tal-pandemija, ħafna kienu qed jiddibattu dwar is-sostenibbiltà ta’ karriera artistika. Qal li kien proprju minn dan id-dibattitu li ġiet emfasizzata aktar l-importanza ta’ infrastruttura kulturali li tista’ tiffaċilita karrieri artistiċi.

Dawn l-isfidi huma marbuta mad-dritt tal-kultura, u Debattista nnota li mod ta’ kif wieħed jista’ jaqleb dawn l-isfidi f’opportunitajiet huwa billi kulħadd jiġi inkluż fit-tfassil tal-politika. Bħala eżempju, huwa qal li jekk wieħed ikollu idea għal intrapriża artistika, wieħed għandu jara li l-istess idea tista’ tinftihem minn persuna li m’għandiex l-istess kultura ta’ Malta.

Dan, jgħid Debattista huwa l-obbligu ta’ Malta bħala pajjiż demokratiku li huwa wkoll parti mill-Unjoni Ewropea u n-Nazzjonijiet Magħquda, iżda mhux biss. Fil-fatt, huwa stqarr li llum il-ġurnata meta kkumparat ma żminijiet preċedenti, hawn ħafna aktar għarfien dwar l-importanza tal-inklużjoni, u għalhekk hawn aktar rieda li l-kultura tkun aċċessibbli għal kulħadd.

B’rabta ma’ dan, Debattista spjega li s-simpożju se jirrifletti dan l-obbligu għall-inklussività, hekk kif id-diskussjoni se titratta l-kultura minn lentijiet differenti, fosthom id-diżabilità, l-attiviżmu soċjali u l-edukazzjoni artistika fost l-oħrajn.

Huwa sostna wkoll li dan l-avveniment se jkun qed imexxi bl-eżempju, hekk kif fl-ispirtu tad-demokrazija, se jkun hemm sessjoni minn dan is-simpożju ddedikata għall-kontribuzzjonijiet ta’ dawk preżenti. Debattista spjega li din is-sessjoni se tiddiskuti kwalunkwe idea marbuta mal-kultura, hekk kif dawk preżenti jistgħu jaqbdu suġġett sabiex jiġi diskuss dak il-ħin.

Ta’ min jinnota li dan is-simpożju mhux se jkun qed jittella’ f’iżolament, hekk kif jumejn qabel, fil-ħamsa ta’ Ottubru fil-Belt Valletta se tittella’ konferenza internazzjonali dwar il-politika tal-kultura, fejn din is-sena, Malta se tkun qed tospita dan l-avveniment.