Owen Bonnici | Inkomplu nibnu fuq is-suċċessi
Ix-xogħol tagħna ma jiqafx. Inkomplu għaddejjin bl-impenn tagħna li ngħollu ’l fuq isem pajjiżna, u nippriservaw dak kollu li writna bħala l-legat għall-ġenerazzjonijiet futuri.
minn Owen Bonnici
Mill-bidu li dħalna fil-Gvern, rajna kif se ntejbu s-setturi kollha. Mhux lanqas fis-setturi li tagħhom jien responsabbli bħala Ministru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali. B’wiċċi minn quddiem ngħid li rajna titjib sostanzjali, għalkemm dejjem nibqgħu naħdmu u nistinkaw biex inkomplu nibnu fuq is-suċċessi li diġà ksibna.
Is-settur tal-Ġustizzja ra tibdil kbir. Daħħalna għadd ta’ liġijiet u miżuri li llum il-ġurnata qed naraw kif dawn sarrfu f’aktar awtonomija, f’aktar effiċjenza u fuq kollox f’aktar Demokrazija u s-Saltna tad-Dritt. Fil-Gvern Lokali ħdima u wettaqna r-Riforma li minnha qed igawdu l-lokalitajiet kollha. Fil-kultura hemm qabża sħiħa kemm fil-kwalità u wkoll fil-professjonalità.
U hekk se nkomplu nagħmlu. Se nkomplu għaddejjin insaħħu u nwettqu biex inkomplu naraw titjib. Se nkomplu bil-proġetti mibdija. Se nkomplu nagħtu appoġġ lill-għaqdiet volontarji li jaħdmu fil-qassam tal-kultura. Se nkomplu naraw li l-artist Malti fil-firxa vasta ta’ dik li hija kultura, ikollu mhux biss għajnuna imma wkoll spazju fejn jaħdem. Se nkomplu għaddejjin biex naraw isem pajjiżna anki f’dan il-qasam, jieħu dejjem aktar id-dimensjoni internazzjonali.
Il-Baġit 2020 huwa eżempju ċar tax-xogħol ta’ dan il-Gvern għat-tisħiħ demokratiku u kulturali tas-soċjetà tagħna.
Fil-Baġit li tħabbar it-Tnejn li għadda nkomplu naraw aktar miżuri marbuta ma’ dan.
Matul l-2020 se nkomplu bil-proċess ta’ separazzjoni tal-funzjonijiet duppliċi tal-Avukat Ġenerali, biex ikomplu jitwettqu r-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta’ Venezja u biex pajjiżna jkollu sistema tal-ġustizzja moderna u aġġornata maż-żminijiet tal-lum. L-2020 se tkun l-ewwel sena li matulha l-Qorti se topera bħala Aġenzija ġdida li se ttejjeb l-effiċjenza u ssaħħaħ l-awtonomija filwaqt li tassigura proċessi ġudizzjarji aktar spediti. Matul is-sena li ġejja se nkomplu naħdmu wkoll u se nwessgħu l-poteri tal-Bureau għall-Irkupru tal-Assi, biex inkomplu nsaħħu l-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata.
Se nkomplu bil-proċess li bdejna biex permezz tat-teknoloġija diġitali, inkomplu nsaħħu u nimmodernizzaw s-settur tal-ġustizzja, ħalli ċ-ċittadin jingħata servizz aħjar u nżidu aktar l-aċċessibbiltà għall-proċessi ġudizzjarji.
Ovvjament qed insemmi ftit minn dak li hemm ippjanat u wieħed ma jridx jinsa wkoll il-proġetti mibdija li se jkomplu għaddejjin.
Fejn tidħol il-kultura se naraw li matul l-2020, se jingħata bidu għall-konsultazzjoni estensiva dwar użu kulturali aħjar ta’ Pjazza Teatru Rjal, biex dan l-ispazju jkun jista’ jaqdi aħjar ir-rwol tiegħu fl-ekoloġija kulturali u artistika ta’ pajjiżna. Importanti wkoll li wara s-suċċessi li ksibna permezz tal-aħħar Politika Nazzjonali għall-Kultura, matul l-2020 se nintroduċu politika nazzjonali ġdida għas-settur kulturali li tirrifletti l-għanjiet tagħna f’dak li għandu x’jaqsam mat-tkabbir, professjonalità u aċċessibbiltà fis-settur.
F’dawn l-aħħar snin rajna proġetti kbar u wkoll investiment kbir biex inħarsu u nippriservaw il-wirt storiku tagħna. Proġetti ta’ restawr bla preċedent. Ir-restawr se jibqa’ fiċ-ċentru tal-politika tagħna għall-preservazzjoni tal-identità ta’ pajjiżna. Filwaqt li diġà sar ħafna xogħol permezz ta’ numru estensiv ta’ skemi, matul l-2020 se nkomplu fil-ħidma tagħna biex numru ta’ siti storiċi ta’ importanza nazzjonali jingħataw id-dinjità li ħaqqhom.
Suċċess li kellna din is-sena, apparti oħrajn, kien it-twaqqif ta’ aġenzija ġdida għall-produzzjoni ta’ festivals nazzjonali. Festivals Malta se tingħata allokazzjoni ta’ madwar €4 miljun biex tkun tista’ twettaq dawn l-attivitajiet li tant jagħmlu l-kalendarju kulturali ta’ pajjiżna rikk.
Il-miżuri msemmija fil-Baġit 2020 dwar il-kultura kollha għandhom xi ħaġa li s-soċjetà tagħna se tibbenefika minnhom, b’mod li jiġi promoss mod ta’ ħajja aħjar għaċ-ċittadini tagħna permezz tat-tisħiħ tal-prodott kulturali tagħna. Parti mill-istrateġija kulturali, speċjalment minħabba li jkomplu jsaħħu l-legat kulturali għall-ġenerazzjonijiet futuri.
Il-Baġit 2020 huwa eżempju ċar tax-xogħol ta’ dan il-Gvern għat-tisħiħ demokratiku u kulturali tas-soċjetà tagħna.
Dawn huma biss ftit mill-miżuri għall-2020 li se jkomplu jibnu fuq ix-xogħol li sar matul is-snin li għaddew.
***
Mhux dejjem nitkellmu dwarhom, imma wieħed jinnota kemm pajjiżna għandu attrazzjoni u jiġbed lejh konferenzi Ewropej u Internazzjonali. U ta’ kull livell. U l-parteċipanti tagħhom dejjem iħallu warajhom kliem ta’ tifħir mhux biss għas-serjetà u l-professjonalità li bihom norganizzaw dawn il-konferenzi f’pajjiżna, imma jirrimarkaw ukoll dwar is-sbuħija u r-rikkezza kulturali li għandna f’din l-art.
Dil-ġimgħa lqajt membri li qegħdin jipparteċipaw f’konferenza internazzjonali bit-titlu ‘A high quality Baukultur for Europe – examples from the Alpine and Mediterranean context’, li ttellgħet fil-MUŻA.
Baukultur huwa aspett ta’ identità u diversità kulturali. Dan il-kunċett jilqa’ b’mod ħolistiku kull attività umana li tbiddel l-ambjent mibni, u tinkludi kull ambjent u ass iddisinjat li jirrelata ma’ u qiegħed fl-ambjent naturali. Dan il-kunċett jinkludi wkoll irwoli essenzjali li l-kultura għandha f’ambjent magħmul min-nies. Dan wassalna biex inħarsu lejn modijiet innovattivi u inklussivi biex inħarsu arkitettura ta’ kwalità, filwaqt li wkoll naraw il-potenzjal tagħha biex tikkontribwixxi għall-benesseri tas-soċjetà.
Waqt il-konferenza, irreferejt għal eżempji varji ta’ Baukultur li huma preżenti f’pajjiżna li jinkludu l-MUŻA, li huwa eżempju ħaj ta’ dan il-kunċett.
Bħala Gvern, qegħdin naħdmu lejn it-tisħiħ tas-settur kulturali, speċjalment minħabba li dan għandu rwol sinjifikanti fl-identità tagħna. Malta għandha storja estensiva, u xhida ta’ dan huma l-binjiet u s-siti numerużi li nsibu f’bosta lokalitajiet madwar il-gżira.
Permezz ta’ xogħolna, qegħdin inħarsu li noħolqu u nmantnu postijiet ta’ kwalità għolja li jkomplu jikkontribwixxu għall-ekoloġija kulturali ta’ pajjiżna b’mod li dawn ikunu disponibbli għall-pubbliku. L-istrateġija tagħna għall-kultura u l-ambjent mibni huwa li niżguraw li nimmassimizzaw l-użu ta’ dawn il-binjiet u siti b’mod li jkunu apprezzati għall-arkitettura u l-istorja tagħhom. Fil-fatt, meta indirizzajt lil dawn il-parteċipanti, semmejt kif bosta binjiet storiċi erġajna tajniehom il-ħajja – fortifikazzjonijiet tas-sekli 16 u 17 saru mużewijiet u ċentru għall-viżitaturi.
Waqt il-konferenza kien hemm parteċipazzjoni ta’ esperti differenti minn diversi setturi u pajjiżi, fosthom Malta, bil-parteċipazzjoni tad-Direttorat tar-Restawr, Heritage Malta, u s-Sovrintendenza tal-Patrimonju Kulturali.
***
Dak li għidt waqt il-konferenza huwa rifless sew fil-ħidma tagħna. Jekk tħares lejn il-Belt Kapitali u l-madwar biss, tara xogħol kontinwu għaddej biex nagħtu ħajja mill-ġdid lill-bini li sa ftit ilu kien abbandunat u mitluq għal riħu.
Qed inneħħu l-għanqbut u t-telqa li kien fih u nagħtuh ħajja mill-ġdid biex iservi ta’ postijiet mhux għall-kultura biss, imma anki bħala sede ta’ awtoritajiet tagħna. Għaddejjin ukoll, kif ktibt il-ġimgħa li għaddiet, b’xogħol li se jagħti l-ħajja lill-Ospizio u l-madwar biex l-artist kontemporanju jkollu post fejn jimraħ. Dan ukoll kien spazju mitluq li qed nirriġenerawh.
Qed inneħħu l-għanqbut u t-telqa li kien fih u nagħtuh ħajja mill-ġdid biex iservi ta’ postijiet mhux għall-kultura biss, imma anki bħala sede ta’ awtoritajiet tagħna.
Fin-naħa t’isfel tal-Belt Valletta għaddejjin bix-xogħol tal-Valletta Design Cluster, li wkoll se jibdel litteralment bini li kien qed jaqa’ bl-abbandun, f’post għall-artisti u dawk li jaspiraw li jkunu l-artisti t’għada.
Ix-xogħol tagħna ma jiqafx. Inkomplu għaddejjin bl-impenn tagħna li ngħollu ’l fuq isem pajjiżna, u nippriservaw dak kollu li writna bħala l-legat għall-ġenerazzjonijiet futuri.
Owen Bonnici huwa l-Ministru tal-Ġustizzja, Kultura, u Gvern Lokali
